Niskie poczucie własnej wartości u dzieci – jak wspierać zdrową samoocenę?

Samoocena to ogólna ocena własnej wartości, która wpływa na sposób, w jaki dziecko postrzega siebie oraz na jego relacje z otoczeniem. Różni się od pewności siebie, która odnosi się raczej do wiary w swoje konkretne umiejętności – np. odpowiedź na lekcji, umiejętność rozwiązania zadania czy zdobycia bramki w grze. Dziecko może być pewne siebie w jednej dziedzinie (np. sport), ale nadal mieć niską samoocenę ogólną. Zdrowa samoocena to stabilne, pozytywne przekonanie o sobie, niezależnie od sukcesów czy porażek.

❓ Jak rozpoznać niską samoocenę u dziecka?

Dziecko z niskim poczuciem własnej wartości często:

• unika nowych wyzwań („nie umiem”, „nie potrafię”),

• nadmiernie porównuje się do innych,

• boi się krytyki i negatywnej oceny,

• ma trudności w nawiązywaniu relacji,

• przejawia silne emocje w sytuacji porażki.

Jeśli zauważasz te symptomy, warto zadbać o wzmocnienie samooceny dziecka.

❓ Co wpływa na rozwój emocjonalny dziecka i jego samoocenę?

• styl wychowania – nadmierna krytyka lub nadopiekuńczość,

• niewłaściwe relacje z rówieśnikami,

• sukcesy i porażki w środowisku szkolnym,

• presja ze strony mediów społecznościowych.

Na szczęście zdrową samoocenę dziecka można skutecznie rozwijać.

❤️ Jak wspierać zdrową samoocenę dziecka?

✅ Budowanie pewności siebie u dzieci – docenianie wysiłku

Doceniaj starania dziecka, nie tylko efekty końcowe:

„Widzę, jak dużo pracy włożyłeś w ten rysunek” zamiast „Ale pięknie rysujesz!”

„Podoba mi się twoje podejście do tego zadania” zamiast „Zrobiłeś to najlepiej.”

✅ Play Therapy – naukowo uzasadniona metoda na wzmocnienie samooceny dziecka

Play Therapy to terapia przez zabawę, która w oparciu o badania psychologiczne pozwala dzieciom budować zdrową samoocenę poprzez bezpieczne i pozytywne doświadczenia.

• Badania potwierdzają, że poprzez zabawę dzieci mogą bezpiecznie wyrażać emocje, przetwarzać trudne doświadczenia i uczyć się nowych zachowań w sposób naturalny i niewymuszony. Efektywność Play Therapy jest potwierdzona m.in. przez The Association for Play Therapy oraz w praktyce klinicznej specjalistów terapii dziecięcej.Terapeuci Play Therapy wykorzystują w terapii:

  • Odgrywanie ról- wzmacnia pewność siebie,

  • Zabawy kreatywne- pozwalają odkrywać i rozwijać mocne strony dziecka,

  • Terapia przez zabawę pomaga dziecku radzić sobie ze stresem i porażkami.

✅ Podkreślanie mocnych stron

Pomóż dziecku zauważać i doceniać własne zalety:

Wspólnie stwórzcie „mapę mocnych stron”,

Regularnie przypominaj dziecku o jego wyjątkowych umiejętnościach,

Zachęcaj do eksplorowania nowych aktywności, które rozwijają talenty dziecka.

🚨Jak radzić sobie z porażką – zdrowe podejście

📍Ucz dziecko, że porażka to naturalny element życia:

Dawaj przykład pozytywnego radzenia sobie z niepowodzeniami („Tym razem się nie udało, ale spróbuję ponownie.”),

Rozmawiaj z dzieckiem o tym, co można poprawić,

Przypominaj historie znanych osób, które osiągnęły sukces mimo początkowych niepowodzeń.

📍Wzmacnianie samodzielności

Dziecko czuje się bardziej kompetentne, gdy może podejmować decyzje:

Pozwól dziecku wybierać ubranie, zabawki czy przekąski,

Powierzaj mu drobne obowiązki (np. podlewanie kwiatów, sprzątanie zabawek),

Unikaj wyręczania dziecka – pozwól mu samodzielnie rozwiązywać problemy.

🙌 Rola rodziców i otoczenia – konkretne przykłady

Rodzice mają kluczową rolę w budowaniu pewności siebie u dzieci:

• Chwal dziecko publicznie, np. podczas rodzinnych spotkań („Kasia świetnie radzi sobie z puzzlami!”),

• Dawaj konstruktywne informacje zwrotne zamiast ogólników („Widzę, że poprawiłeś pismo, jest dużo wyraźniejsze!”),

• Zauważaj najmniejsze pozytywne efekty wysiłków dziecka,

• Doceniaj starania dziecka, nie tylko rezultaty,

• Wspieraj dziecko w kontaktach z rówieśnikami, np. organizując spotkania z kolegami w domu.

  
  

❓Kiedy skonsultować się z psychologiem dziecięcym?

Warto zwrócić się do specjalisty, jeśli dziecko:

• Często mówi o sobie negatywnie,

• Ma silny lęk przed porażką,

• Wycofuje się społecznie,

• Wykazuje objawy depresyjne lub lękowe.

Psycholog dziecięcy może pomóc określić źródło problemu i dobrać odpowiednie metody wsparcia.

Podsumowanie

Zdrowa samoocena jest fundamentem, na którym dziecko buduje całe swoje przyszłe życie społeczne i emocjonalne. Metody takie jak Play Therapy, docenianie wysiłku, wzmacnianie samodzielności oraz zdrowe radzenie sobie z porażką są skuteczne w budowaniu pewności siebie u dzieci.