Każde dziecko rozwija się w swoim tempie – jedno szybciej uczy się czytać, inne doskonale liczy, ale ma trudność z koncentracją. Jeśli jednak mimo starań dziecko nie radzi sobie z nauką, a szkolne obowiązki stają się źródłem stresu, warto przyjrzeć się temu bliżej.Jak rozpoznać trudności w nauce u dzieci? I co możesz zrobić, aby pomóc swojemu dziecku odnaleźć radość i skuteczność w uczeniu się?
Jak rozpoznać trudności w nauce u dzieci?
Nie każde dziecko z gorszymi ocenami ma zaburzenia uczenia się. Jednak jeśli trudności utrzymują się przez kilka miesięcy i wpływają na codzienne funkcjonowanie dziecka w szkole, a nawet w domu – to sygnał, że warto poszukać wsparcia.
🚩 Najczęstsze objawy trudności w uczeniu się:
problemy z czytaniem i pisaniem – mylenie liter, wolne tempo, trudności ze zrozumieniem tekstu,
trudności w matematyce – zapominanie tabliczki mnożenia, liczenie na palcach, trudność w zrozumieniu pojęć liczbowych,
kłopoty z koncentracją – łatwe rozpraszanie, trudność w dokończeniu zadań,
brak organizacji – zapominanie o zadaniach, gubienie zeszytów i książek,
trudność w rozumieniu instrukcji i poleceń wieloetapowych,
obniżona motywacja i frustracja związana ze szkołą.
👉 Jeśli Twoje dziecko często mówi: „Nie potrafię”, „Jestem głupi/a”, „Nie lubię szkoły” – to znak, że może potrzebować wsparcia dla dzieci z problemami w uczeniu się.
Najczęstsze przyczyny trudności edukacyjnych
Przyczyny mogą być bardzo różne – od specyficznych zaburzeń uczenia się po emocjonalne obciążenia lub problemy sensoryczne. Do najczęstszych należą:
Dysleksja – trudności w czytaniu i pisaniu, mylenie liter i słów.
Dyskalkulia – problemy z liczeniem, zapamiętywaniem cyfr, rozumieniem działań matematycznych.
Dysgrafia – trudność z pisaniem, nieczytelne pismo, błędy ortograficzne.
ADHD – impulsywność, rozproszenie, brak koncentracji utrudniający naukę.
AD (Attention Deficite)- deficyty uwagi.
Trudności emocjonalne – lęk, niska samoocena, stres szkolny, który obniża możliwości poznawcze.
Nieprawidłowości sensoryczne – nadwrażliwość na dźwięki, światło czy dotyk zaburzają koncentrację.
PTSD – trauma.
Każde dziecko ma inny styl uczenia się – dlatego zamiast „więcej nauki”, często potrzeba innego sposobu nauki.
Jak skutecznie wspierać dziecko w nauce?
Dziecko, które doświadcza porażek, zaczyna tracić wiarę w siebie. Odpowiednie metody wsparcia pomagają odbudować poczucie sprawczości i sprawiają, że nauka znów staje się ciekawym doświadczeniem. Oto najlepsze metody nauki dla dzieci z dysleksją i innymi trudnościami edukacyjnymi.
Play Therapy – nauka przez zabawę
Play Therapy to doskonała forma wsparcia dzieci, które zmagają się z napięciem, lękiem czy niską motywacją do nauki. Zamiast presji i ocen – zabawa, emocjonalna ekspresja i odkrywanie własnych możliwości.
Jak Play Therapy wspiera naukę?
poprawia koncentrację i pamięć poprzez gry, zabawy logiczne, tworzenie fabuły w zabawach pacynkami, figurkami,
redukuje stres szkolny i napięcie emocjonalne poprzez możliwość odreagowania napięcia psychicznego,
wzmacnia poczucie kompetencji i wiary w siebie,
wspiera rozwój poznawczy w naturalny, przyjazny dla dziecka sposób.
💡 Przykład: Dziecko, które unika czytania, może uczestniczyć w zabawach teatralnych, w których samo tworzy i odgrywa krótkie dialogi. To zabawa, ale i skuteczny trening czytania oraz ekspresji językowej.
👉 Jeśli Twoje dziecko zniechęciło się do nauki, spróbuj Play Therapy – terapii przez zabawę, która przywraca ciekawość, wiarę w siebie i radość z odkrywania.
Techniki multisensoryczne – skuteczniejsze zapamiętywanie
Każdy z nas uczy się inaczej – niektóre dzieci potrzebują widzieć, inne słyszeć, a jeszcze inne dotykać i doświadczać.Techniki multisensoryczne angażują różne zmysły, co znacząco zwiększa efektywność zapamiętywania.
🧩 Przykładowe metody:
Czytanie na głos – angażuje wzrok i słuch jednocześnie,
Pisanie liter z plasteliny lub piasku kinetycznego – wzmacnia pamięć motoryczną,
Rymowanki, rytmy, piosenki – ułatwiają naukę słówek czy dat,
Kolorowe fiszki i mapy myśli – porządkują wiedzę wizualnie.
✅ Świetnie sprawdzają się u dzieci z dysleksją, dyskalkulią i problemami z pamięcią.
Trening Umiejętności Społecznych (TUS) – budowanie pewności siebie
Dzieci, które mają trudności w nauce, często słyszą: „Postaraj się bardziej” – co obniża ich samoocenę. TUS pomaga odbudować poczucie wartości i daje narzędzia do lepszego funkcjonowania w grupie.
TUS pomaga dziecku:
rozwijać komunikację i współpracę z innymi,
radzić sobie z krytyką i emocjami,
zwiększać odporność psychiczną i motywację.
💡 Przykład:Podczas zajęć dziecko uczy się, jak poprosić o pomoc, jak reagować na porażkę i jak szukać rozwiązań zamiast się poddawać.
Organizacja nauki i techniki pamięciowe
Niektóre dzieci uczą się lepiej, gdy mają strukturę i plan działania.Warto wprowadzić rytuały nauki i techniki pamięciowe, które zwiększają efektywność.
Jak pomóc dziecku w nauce?
twórz plan dnia – krótkie sesje nauki z przerwami,
stosuj technikę Pomodoro – 25 minut nauki, 5 minut przerwy,
wprowadzaj skojarzenia i historie – zapamiętywanie dat, słówek czy pojęć przez obrazy i emocje,
pomagaj dziecku znaleźć jego indywidualny styl uczenia się.
Podsumowanie – jak pomóc dziecku osiągnąć sukces w nauce?
Trudności w nauce nie oznaczają, że dziecko jest mniej zdolne – oznaczają, że potrzebuje innego podejścia.Połączenie Play Therapy, technik multisensorycznych, TUS i odpowiednich metod organizacji nauki pozwala dziecku odnaleźć w sobie potencjał i motywację.
💛 Jeśli Twoje dziecko zmaga się z dysleksją, trudnościami w koncentracji lub zniechęceniem do szkoły – nie zostawiaj go samego z tym wyzwaniem.Skontaktuj się ze specjalistą lub wypróbuj Play Therapy w Play Therapy Poland – tam nauka znów może stać się zabawą i odkrywaniem siebie. Listę z kontaktami do terapeutów Play Therapy znajdziesz na stronie Polskiego Towarzystwa Play Therapy: https://www.play-therapy.org.pl/pl/terapeuci/
